Soma katliamının bilirkişi raporu mahkemeye sunuldu: Katliam önlenebilirdi
Manisa’nın Soma İlçesi’nde 301 madencinin yaşamını yitirdiği katliamdan 21 ay sonra, geçen Şubat ayında yapılan son bilirkişi incelemesinin raporu mahkemeye sunuldu. Raporda Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’ın sorumluluğu olduğunu vurgulanarak, katliamın önlenebileceği belirtildi.
Raporda, katliamın başlangıç nedeni olarak, ‘Eski imalattan sızan gazlar ve içindeki metanın zarar görmüş bir kabloyla kısa devre yapması olarak’ gösterildi.
Soma’da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen katliamda, 301 madenci yaşamını yitirdi. Katliamın ardından başlatılan adli soruşturmada, 46 sanık, ‘Olası kastla öldürme’, ‘Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma’, ‘Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama’ suçlarından 301 kez, 2 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istemiyle Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanmaya başladı. Katliamdan sonra bilirkişi heyetleri ve müfettişlerce Ocakta 4 kez inceleme yapıldı. Bilirkişi heyetinin hazırladığı ve davanın iddianamesinin temelini de oluşturan rapora, hem sanıklar hem de avukatları yeterli bulmayıp tepki göstermişlerdi. Halen yargılanması süren davada, geçen Şubat ayında Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı ve heyeti, oluşturulan bilirkişi heyeti ve tarafların avukatlarıyla, katliamın yaşandığı ocakta, inceleme yaptı. Ocakta bu kez yapılacak olan incelemede, yangının ilk çıkış noktası olarak bilinen U 3 bölgesi ise ilk kez girilip araştırıldı.
İncelemeden sonra bilirkişi heyetine ilk olarak üç ay, sonrasında da bu süre uzatılıp 6 aya çıkartıldı. 11 kişiden oluşan bilirkişi heyeti, raporunu tamamlayıp bugün mahkemeye sundu.
BİLİRKİŞİ RAPORUNDAKİ İLK SONUÇ
Eldeki veriler eski imalattan gelen aralarında metanın da bulunduğu çeşitli gazların daha sonra kısa devre yapan kablolardan tutuştuğu belirlendi. Ortaya çıkan alevlerin de, madenin içindeki, kömür tozları, elektrik kabloları, ağaç tahkimatı, yağları ve plastik boruları yakmasıyla da, karbonmonoksit gazının ortaya çıktığı açıklandı.
Manisa’nın Soma ilçesinde 301 madencinin ölümüne neden olan katliama ilişkin davanın bilirkişi raporunda Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’ın sorumluluğunun bulunduğunu belirten bilirkişi uzmanları, “Yaşanan olayın bir katliama dönüşmesi önlenebilirdi” dedi.
Raporda işletmenin yönetim kurulu üyeleri Can Gürkan ve Mustafa Yiğit’in sorumluluklarının bulunduğunun altı çizildi.
Bu olayın bir katliama dönüşmesi, aşağıdaki koşulların sağlanmasıyla önlenebilirdi
1- Soma havzası, madenciliğin ve havza madenciliğinin temel ilkelerine göre yönetilseydi,
* Soma Kömür Havzası’nın T.K.İ tarafından yapılmış, çevreden merkeze (dönümlü) ve yukarıdan aşağıya çalışmaya esas alan bir genel planlanan (master Plan) olsaydı ve havzanın parselleyerek ihalelere çıkılması bu plana göre yapılsaydı ve hatta sahalar projeleri yapıldıktan sonra ihale edilseydi,
* Dolaysıyla, havzada rödavansla çalışan firmalar kesin sahalarını ve hedeflerini bölerek ve ona göre yatırım ve termin planlaması yaparak çalışabilirlerdi; madencilik faaliyetleri sürerken firmalara tahsis edilen sahalara yatay ve dikey koordinatlarında değişmeler yapılmak zorunda kalınmasaydı,
‘FİRMA YÖNETİCİLERİ BASİRETLİ DAVRANMADI’
2- Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. aşağıdaki T.K.İ ve MİGEM tarafından zorlanabilseydi, ya da firma yöneticileri basiretli davranabilselerdi;
* Revize planlarda öngörülen ek/yeni nefeslik ve havalandırma tasarımlarını yaşama geçirilseydi, yeni vantilatör kurulsaydı, riskli havalandırma sistemiyle üretime devam edilmesine itibar edilmeseydi,
BİLİRKİŞİ RAPORU “ALIM GARANTİSİ ALBENİSİNE DİKKAT ÇEKTİ
* Üretilen kömür miktarı ne olursa olsun alım garantisinin albenisine kapılınmasaydı, hedefin üzerinde üretime ancak alt yapı iyileştirilmesi koşuluyla izin verilseydi,
* İşçilere Ferdi CO maskesi yerine, Oksijen maskesi (OFK) verilseydi,
OKSİJEN MASKESİ (OFK) KULLANIMI ZORUNLU TUTULMALIYDI
3- Olay tarihinde yürürlükte olan mevzuatta, olayla doğrudan ilgili olarak aşağıdaki hususlarındaki yetersizlikler olmasaydı:
* Acil durumlarda kaçış yollarının düzenlenmesi ile ilgili hükümlerde yetersizlikler olmasaydı,
* Damarların gazlılığının ve kendiliğinden yanmaya yatkınlığının bilimsel olarak ölçülmesi gibi koşullar bulunsaydı,
* Sensör tipleri, sayıları ve konumlarında açıklık olsaydı,
* Oksijen maskesi (OFK) kullanımı zorunlu tutulsaydı,
* Seri, hava giriş ve çıkışının aynı yola bağlı oluşu vb. riskli havalandırma şekillerini kısıtlayan kesin hükümler bulunsaydı yaşanan olayın bir katliama dönüşmesi önlenebilirdi.
CAN GÜRKAN ‘FETÖ’ YAPTI, DEMİŞTİ
Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapılan son duruşmada Soma Kömürleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’ın sözleri damga vurmuştu. Gürkan, savunmasında “Ülkemiz PKK, DHKPC, FETÖ saldırısı altındadır. Bu örgütler Soma’yı da yapmışlardır” iddiasında bulunarak kendini aklamaya çalışmıştı.
Soma davasının bir sonraki duruşması 23 Ağustos’ta görülecek.
kaynak:cumhuriyet.com.tr
