HEPİMİZİN HAYATI ÇOK DEĞERLİDİR: İŞÇİLER, EMEKÇİLER OLARAK ASGARİ YAŞAMAK İSTEMİYORUZ!
Konfederasyonumuz DİSK Yönetim Kurulu’nun, DİSK Araştırma Dairesi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan 2025 Yılı Asgari Ücret Araştırması Raporu ışığında kamuoyuna açıkladığı 2025 Yılı Asgari Ücretine İlişkin Talep ve Önerileri:
ASGARİ ÜCRET DEĞİL TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KAPSAMI GENİŞLETİLMELİ
Asgari ücret civarında çalışanların kapsamı çok yüksektir ve asıl mesele asgari ücretle çalışanlarının kapsamını daraltmak ve ücret düzeylerini toplu pazarlıkla belirlemektir. Türkiye’de sendikalaşma ve toplu pazarlığın kapsamının artırılması temel meseledir. Milyonların asgari ücrete mahkûm edilmemesi için sendikal hakların kullanımının önündeki tüm engeller ve barajlar kaldırılmalı, toplu pazarlık kapsamı genişletilmelidir. 6356 sayılı yasada yer alan teşmil mekanizması işletilmeli. Toplu iş sözleşmeleri sendikasız işyerlerine de uygulanmalıdır.
ASGARİ ÜCRETİN TESPİTİNDE ASGARİ ÜCRETİN ORTALAMA ÜCRET HALİNE GELDİĞİ DİKKATE ALINMALI
Asgari ücret ülkemizde en düşük ücret değildir ve hızla ortalama ücret haline dönüşmektedir. Asgari ücret, milyonların meselesidir. Asgari ücret tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
ASGARİ ÜCRET ARTIŞINDA RESMİ ENFLASYON DEĞİL, KİŞİ BAŞINA GSYH ARTIŞI ESAS ALINMALI
Asgari ücret baskılanmış ve güdümlü resmi enflasyona göre değil geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır. Dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına ekonomik büyüme asgari ücret artışında esas alınmalıdır.
ASGARİ ÜCRET YÜKSEK ENFLASYON KOŞULLARINDA YIL İÇİNDE TEKRAR BELİRLENMELİ
Yüksek enflasyon koşullarında yılda bir kez asgari ücret belirlenmesi çalışanları kayba uğratır. Bu nedenle enflasyon tek haneli oranlara düşünceye kadar asgari ücretin yılda birkaç kez belirlenmesi zorunludur.
ASGARİ ÜCRET BELİRLENİRKEN GEÇİM ŞARTLARI GÖZÖNÜNDE BULUNDURULMALI
Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki çalışan olması varsayımından hareketle asgari ücret en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır.
ASGARİ ÜCRET ULUSLARARASI KURALLARA UYGUN SAPTANMALI, İŞÇİNİN KENDİSİ VE BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞU HANEHALKI BİRLİKTE HESABA KATILMALI
Türkiye’de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmuyor. Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü ve Avrupa Konseyi standartları dikkate alınmıyor. Asgari ücret tespitinde işçinin ailesi hesaba katılmıyor. Asgari ücret tespitine ilişkin 131 sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı’na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır. Asgari ücret hesabında sadece işçinin kendisi değil, uluslararası standartlara uygun şekilde işçinin geçindirmekle yükümlü olduğu aile bireyleri de esas alınmalıdır.
ASGARİ ÜCRET SONRASI İLK GELİR VERGİSİ TARİFE ORANI YÜZDE 10’A DÜŞÜRÜLMELİ
Asgari ücrete sağlanacak vergi muafiyeti ve desteği yanında asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanacak oran yüzde 10’a düşürülmelidir. Böylece asgari ücrete yakın çalışan işçiler daha az vergi vermiş olurlar.
GELİR VERGİSİ TARİFE DİLİMLERİ YENİDEN DEĞERLEME ORANINDA (ASGARİ ÜCRET ARTIŞINDAN AZ OLMAMAK KAYDIYLA) ARTIRILMALI
Gelir vergisi tarife dilimleri adil biçimde düzenlenmediğinden çalışanların üzerindeki vergi yükü artıyor. Gelir vergisi tarife dilimleri, asgari ücret artışından az olmamak kaydıyla, yeniden değerleme oranında artırılmalıdır.
ASGARİ ÜCRET İSTİSNASI VERGİDEN DEĞİL, MATRAHTAN İNDİRİM YOLUYLA UYGULANMALI
Ücret gelirlerinin asgari ücret kadar kısmı gelir vergisinden istisna edilmiş olmasına rağmen istisna uygulamasının matrahtan indirim yerine vergiden indirim yoluyla yapılması nedeniyle ücretli çalışanlar asgari ücret vergi istisnasından gerektiği gibi yararlanamıyor. Asgari ücret vergi istisnası, vergiden değil, matrahtan indirim yoluyla uygulanmalıdır.
İŞVERENLERE UYGULANAN 5 PUAN SGK PRİM DESTEĞİ ÇALIŞANLARA DA UYGULANMALI
Bütçeden karşılanan 5 puanlık SGK desteği halkın, emekçilerin vergileriyle işverenlerin finanse edilmesi anlamına gelmektedir. Bütçeden işverenlere 5 puanlık SGK prim indirimi sağlanmasına karşın aynı uygulama işçiler için söz konusu değildir. İşçiler için de 5 puanlık SGK prim desteği bütçeden/Hazine’den sağlanmalıdır.
ÇAĞ DIŞI DAMGA VERGİSİ KALDIRILMALIDIR!
Çağ dışı damga vergisi kaldırılarak ücretliler lehine bir düzenleme yapılmalı, böylece çalışanların gelirleri artırılmalıdır.
EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI ASGARİ ÜCRET DÜZEYİNE YÜKSELTİLMELİ
2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Yasa’dan önce asgari ücretten düşük emekli aylığı söz konusu değildi. Emekli aylıkları Hazine tarafından karşılanan farkla 2024 yılı ikinci yarısı için 12.500 TL’ye tamamlanmaktadır. Emekli aylıklarında alt sınır geçmişte olduğu gibi asgari ücret olmalıdır.
ASGARİ ÜCRET BÜTÜN İŞÇİLER VE MEMURLAR İÇİN ORTAK SAPTANMALI
2024 Kasım itibarıyla en düşük memur maaşı 39 bin TL, kamu işçilerinin en düşük çıplak brüt ücreti brüt 41 bin TL (net yaklaşık 33 bin TL) civarındadır. 49 Buna karşılık mevcut asgari ücret brüt 20.002 ve net 17.002 TL’dir. Devletin özel sektördeki işçilerle kamu işçileri ve kamu görevlileri arasında ayrım yapması Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır. Bu nedenle işçi, memur ile emeklilerin asgari ücret, maaş ve aylıkları aynı olmalıdır. Asgari ücret en az kamu işçisi ücreti ve an az memur maaşı dikkate alınarak hesaplanmalıdır.
DİSK-AR’ın 2025 Asgari Ücret Raporuna Erişmek İçin Tıklayınız…
