Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun (ITUC) 2023 yılı Küresel Haklar Endeksi Raporu açıklandı. 148 ülkeyi inceleyen rapora göre Türkiye, 2023 yılında da çalışanlar için “en kötü 10 ülke” den birisi oldu.
Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde, “Bu yıl işçi özgürlükleri ve haklarına saldırılar devam etti. Polis, protestoları baskı altına aldı ve sendika liderleri keyfi olarak gözaltına alındı. Buna ek olarak, işverenler örgütlenmeye çalışan işçilere müdahalede bulundu” ifadelerine yer verildi.
Türkiye’de grevlerin bastırıldığı, sendikacıların tutuklandığı ve sendikal faaliyetlerin engellendiği belirtilen raporda çeşitli şirketlerde işçilerin sendikal faaliyet yüzünden işten atıldığı vurgulandı.
Yayınlanan endekste “Çalışanlar için en kötü 10 ülke” sıralaması ise şöyle oldu: Bangladeş, Belarus, Ekvador, Mısır, Esvatini, Guatemala, Myanmar, Filipinler, Tunus ve Türkiye.
Raporda, Türkiye’de işverenlerin “örgütlenmeye çalışan işçileri metodik olarak işten çıkardığı” belirlemesi de yer alıyor. Türkiye, 2022 endekste de işçi hakları açısından en kötü on ülke arasında yer almıştı.
Raporun Türkiye değerlendirmesinde, 26 Şubat 2023’te ‘yolsuzluğu protesto eden” sendikacıların gözaltına alındığına da vurgu yapılarak, İstanbul’da düzenlenen protesto sırasında gözaltına alınanlar arasında Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreter Yardımcısı Fahrettin Engin Erdoğan, sendika liderleri ve üyelerin olduğu belirtildi.
Raporda, “Protesto, DİSK ve Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) tarafından, ülkedeki son depremin mağdurlarına yardım çabalarını engelleyen yolsuzluk raporları üzerine düzenlendi.” denildi.
“Yolsuzluk iddiaları için bağımsız soruşturma” isteyen ve gözaltına alınan 100’den fazla kişi arasında her iki sendika üyelerinin bulunduğu kaydedildi.
ITUC’nin geleneksel yıllık raporu, 148 ülkede işçi hakları ve çalışma hayatına dair uygulamalara bakılarak hazırlanıyor ve ülkelerin çalışma yaşamına ilişkin ipuçları veriyor.
Endeks, ülkeleri 1,2,3,4,5 ve 5+ şeklinde gruplara ayırıyor. İşçi hakları açısından en iyi grup 1. En kötü grup ise 5 numara. 5+ ise “hukukun üstünlüğü ilkesi bulunmadığından işçi haklarının güvence altına alınamadığı” ülkeleri gösteriyor. Raporda bu ülkeler arasında Afganistan, Somali, Suriye, Güney Sudan, Suriye, Yemen, Filistin, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Haiti, Libya ve Myanmar bulunuyor.
Endekste, 4. grup “hakların sistematik ihlalini”; 3. grup “hakların düzenli ihlalini”, 2. grup “hakların ihlalinin tekrar edilmesini” ifade ediyor.
Raporda “ara sıra hak ihlallerinin yaşandığı” 1. grupta, Almanya, Avusturya, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, İrlanda, İtalya, Norveç, İsveç” sıralanıyor.
